گروه گزارش: استان زنجان در حالي وارد سال جديد ميشود که با رشد 52/3 درصدي بودجه عمراني و هزينهاي، مسئولان از تحولي بزرگ در اجراي طرحهاي زيرساختي و توسعهاي سخن ميگويند. اما سؤال اينجا است که آيا اين اعتبارات ميتواند گره از کار 380 پروژه نيمهتمام و 27 پروژه ملي باز کند يا همچنان بسياري از طرحها پشت ديوارهاي تأمين مالي متوقف خواهند ماند؟
بررسيها نشان ميدهد که بخش زيادي از پروژههاي نيمهتمام استان، در حوزههاي حملونقل، بهداشت و درمان، آموزش و زيرساختهاي روستايي متمرکز شدهاند. پروژههايي که بعضاً بيش از يک دهه از آغاز آنها ميگذرد.
در سال 1403، بودجه عمراني استان با رشدي چشمگير روبهرو بوده است؛ با اين حال، کارشناسان معتقدند تخصيص واقعي اعتبارات، نحوه جذب منابع و همچنين بهرهوري مديريتي، سه عامل کليدي در تعيين سرنوشت اين پروژهها خواهد بود. چرا که تجربه سالهاي گذشته نشان داده افزايش عددي بودجه، لزوماً به معناي اجراي کامل طرحها نبوده است.
افزايش چشمگير اعتبارات، فرصت يا آزمون؟
معاون برنامهريزي و بودجه سازمان مديريت و برنامهريزي استان ميگويد: اعتبارات تملک داراييهاي سرمايهاي استان در سال جاري به بيش از 43 هزار و 670 ميليارد ريال رسيده است. خليل قاسملو، ميافزايد: بودجه جاري نيز با رشدي 29/1 درصدي، به 13 هزار و 636 ميليارد ريال افزايش يافته و مجموع اعتبارات هزينهاي و عمراني استان به عدد 57 هزار و 309 ميليارد ريال رسيده است که نسبت به سال قبل رشد 52/3 درصدي را نشان ميدهد.
او تصريح ميکند: درآمدهاي عمومي استان نيز با رشد 35 درصدي به حدود 23 هزار ميليارد تومان رسيده که نشان از حرکت مثبت در بخش مالياتها، حقوق دولتي معادن و ساير منابع درآمدي استان دارد.
پروژههاي نيمهتمام؛ زخمي بر پيکر توسعه
به گفته استاندار زنجان، در حال حاضر 380 پروژه نيمهتمام و 27 پروژه ملي در استان وجود دارد که ميانگين پيشرفت فيزيکي آنها حدود 40 درصد است. برخي از اين طرحها حتي بيش از 10 سال است که به دلايل مختلف اجرايي، اعتباري يا مديريتي به سرانجام نرسيدهاند.
از جمله اين پروژهها، دو خطه شدن راهآهن زنجان – قزوين است؛ طرحي که اگر به بهرهبرداري برسد، مدت سفر ريلي بين تهران و زنجان را از شش ساعت به کمتر از دو ساعت کاهش ميدهد. اما با وجود وعدههاي مکرر، هنوز اين پروژه به دليل کمبود منابع مالي به مرحله تکميل نرسيده است.
تحليلگران توسعه منطقهاي معتقدند تکميل چنين پروژههايي بهطور مستقيم بر رشد اقتصادي، اشتغال و بهبود شاخصهاي زندگي در استان اثر ميگذارد.
فرودگاه زنجان؛ آرزوهاي پروازي در آسمان واقعيت؟
استاندار زنجان ميگويد: يکي از پروژههاي داراي اولويت در استان، فعالسازي مجدد پروازهاي فرودگاه شهداي زنجان و راهاندازي مسيرهاي بينالمللي است. محسن صادقي ميافزايد: مذاکراتي با شرکتهاي هواپيمايي در حال انجام است و پرواز به مقاصدي چون استانبول و نجف در دستور کار قرار دارد.
او با اشاره به نقش اين پروازها در توسعه صادرات ميگويد: بيش از 50 درصد صادرات استان به ترکيه انجام ميشود و راهاندازي خط پرواز مستقيم به استانبول ميتواند نقش کليدي در تسهيل صادرات و توسعه تجارت ايفا کند.
نگاهي به اولويتهاي توسعه استان زنجان
مروري بر روند بودجهريزي، سخنان مسئولان و نيازهاي توسعهاي استان نشان ميدهد که تمرکز بر پروژههاي نيمهتمام، زيرساختهاي حملونقل، شبکههاي آبياري، بهرهبرداري بهينه از معادن، توسعه صادرات، و تکميل طرحهاي صنعتي در زنجان از اولويتهاي اساسي در سال جاري است.
توجه ويژه به تکميل راهآهن، جادهها و فرودگاه، همچنين تقويت زيرساختهاي کشاورزي و انرژي، ميتواند به افزايش توليد، ايجاد اشتغال و بهبود شاخصهاي رفاه منجر شود. همزمان، گسترش شبکه حملونقل براي اتصال استان به مسيرهاي بينالمللي، نقش مهمي در ارتقاء جايگاه اقتصادي زنجان خواهد داشت.
ظرفيتهاي پنهان، مسيرهاي فراموش شده
يکي از مهمترين راههاي تحقق اهداف توسعهاي استان، استفاده هوشمندانه از ظرفيتهاي موجود مانند مولدسازي داراييهاي دولت، معادن و منابع مالياتي است.
مولدسازي داراييهاي راکد دولتي، از ساختمانهاي بلااستفاده تا زمينهاي باير، ميتواند به منبع درآمد پايداري براي دولت استان تبديل شود. بسياري از کارشناسان اقتصادي باور دارند که با تدوين سياستهاي شفاف و مشارکت بخش خصوصي، اين داراييها ميتوانند هم به توسعه شهري و هم به تقويت منابع عمراني کمک کنند.
از سوي ديگر، استان زنجان داراي معادن ارزشمندي چون روي، سرب، سنگ آهن، روي، مس، سيليس و بور است که قابليت سرمايهگذاريهاي بزرگ را دارد. بسياري از اين معادن يا در اختيار بخش دولتي است يا به صورت غيربهرهور مورد استفاده قرار ميگيرد. اگر بهرهبرداري از معادن دولتي به شکل علمي، شفاف و در چارچوب مشارکت عمومي-خصوصي انجام شود، ميتوان بخشي از کمبود اعتبارات را جبران و طرحهاي مهم عمراني را با اتکاي به درآمدهاي معدني تکميل کرد.
در کنار آن، مالياتگيري عادلانه و بهينه نيز از ديگر مسيرهاي تأمين مالي پايدار است. بازنگري در فرارهاي مالياتي و شناسايي ظرفيتهاي مغفولمانده مالياتي در صنايع، اصناف و خدمات ميتواند خزانه استان را پررونقتر کرده و وابستگي به بودجههاي ملي را کاهش دهد.
در اين رابطه معاون عمراني استانداري زنجان با بيان اينکه پروژههاي استاني به دليل مديريت دروناستاني، هدفمندتر و قابلکنترلتر هستند، ميگويد: اگر منابع بهدرستي اولويتبندي شود، ميتوان بسياري از پروژههاي استاني را ظرف دو تا سه سال به اتمام رساند. اما پروژههاي ملي بهدليل حجم بالا و محدوديت منابع، سالها طول ميکشند؛ برخي از اين پروژهها بيش از يک دهه است که آغاز شدهاند و روند کندي دارند. مسعود بياتمنش ميافزايد: در حال حاضر نزديک به 400 پروژه عمراني استاني نيمهتمام در زنجان وجود دارد که براي اتمام آنها حدود ? هزار ميليارد تومان اعتبار مورد نياز است. همچنين 27 پروژه بزرگ ملي نيز در استان در حال اجرا يا نيمهتمام هستند که از جمله آنها ميتوان به دوخطه شدن راهآهن، ساخت سدها، جادههاي چهارخطه، بيمارستانها، تأمين آب شرب و شبکههاي فاضلاب شهري اشاره کرد. براي تکميل اين پروژههاي کلان، بيش از 60 هزار ميليارد تومان اعتبار لازم است. او ادامه ميدهد: با اولويتبندي دقيق پروژهها و فعالسازي ظرفيتهايي چون ماليات، درآمد معادن و مولدسازي داراييها، ميتوان پروژههاي نيمهتمام استان را با دقت و سرعت بيشتري تکميل و مسير توسعه زنجان را هموار کرد.
راه سخت اما روشن توسعه
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از ايسنا،واقعيت اين است که رشد بودجهاي، اگرچه اميدوارکننده است، اما در غياب تخصيص بهموقع و بهرهبرداري صحيح، نميتواند معجزه کند. آينده توسعه استان زنجان وابسته به آن است که مسئولان چقدر در اولويتبندي درست، جذب سرمايهگذار، شفافسازي منابع، و بهرهگيري از ظرفيتهاي داخلي استان موفق عمل کنند.
تا زماني که پروژههاي نيمهتمام با يک نقشه راه دقيق و تأمين مالي پايدار تکميل نشوند، فرصتها به تهديد تبديل خواهند شد. اما اگر معادن، مالياتها و داراييهاي مولد دولت به درستي در خدمت توسعه استان قرار گيرند، زنجان ميتواند از استاني عبوري به استاني پيشرو در اقتصاد ملي تبديل شود.