صنايع تبديلي، غايب زنجيره ارزش باغداري در ماهنشان

 کشاورزي شغل رايج مردم شهرستان ماهنشان بوده و مجاورت با رودخانه قزل اوزن، وجود آب کافي و زمين‌هاي مرغوب موجب رونق کشاورزي در اين شهرستان شده است.
اقليم ماهنشان سرد و کوهستاني است و ظرفيت بسيار خوبي براي توليد بسياري از محصولات باغي در اين شهرستان وجود دارد.
زراعت نسبت به باغداري سهم کمتري از بخش کشاورزي شهرستان را به خود اختصاص داده و گندم، جو، عدس و نخود از جمله محصولات زراعي شهرستان است.
باغ هاي شهرستان ماهنشان در فصول مختلف سال، ميزبان انواع ميوه‌هاي خوش‌طعم و با کيفيت از جمله زردآلو، سيب، هلو، انگور و گردو است که نه تنها نيازهاي داخلي را تامين مي‌کند بلکه مي‌تواند به عنوان يک منبع درآمدزايي ارزي نيز مطرح شود.
متاسفانه نبود صنايع تبديلي در اين منطقه باعث شده تا بخش عمده‌اي از اين محصولات به صورت تازه خوري به استان‌هاي همجوار و حتي کشورهاي همسايه صادر و ارزش افزوده آن نصيب ديگران شود درحاليکه با سرمايه‌گذاري در ايجاد واحدهاي فرآوري و بسته‌بندي محصولات باغي مي‌توان ضمن افزايش ماندگاري و کيفيت محصولات، زمينه را براي صادرات آنها با برند ماهنشان فراهم کرد.
يکي ديگر از چالش‌هاي پيش روي باغداران ماهنشاني، کمبود آب و فرسودگي شبکه‌هاي آبياري است آنچنانکه کاهش بارندگي‌ها در سال‌هاي اخير و نوسازي نشدن سيستم‌هاي سنتي آبياري باعث شده بسياري از باغها با خطر خشک شدن رو به رو شوند.
محمد از باغداران ماهنشان به معضل کاهش آب در منطقه اشاره کرد و گفت: مساله و مشکل اصلي امروز ما تامين آب است و با اين وضعيت، نگهداري باغ هاي چندين ساله هم به يک دغدغه مهم تبديل شده است چه برسد به اينکه به توسعه باغها فکر کنيم.
وي افزود: استفاده از روش‌هاي نوين آبياري مانند آبياري قطره‌اي و باراني مي‌تواند به صرفه‌جويي در مصرف آب و افزايش راندمان توليد کمک کند؛ کمبود آب، آسيب جدي و جبران ناپذير به درختان مي زند چون درخت مثل ديگر محصولات نيست و رشد آن زمان‌بر است و اينکه نتوان باغ ها را سيراب کرد، ضربه زيادي به توليد مي زند.
تغيير کاربري باغها به مزارع پرورش ماهي، يکي ديگر از تهديدهاي جدي براي باغداري در ماهنشان است. با توجه به سودآوري بالاي پرورش ماهي، برخي از باغداران اقدام به تغيير کاربري اراضي خود کرده‌اند که اين امر مي‌تواند در بلندمدت به کاهش سطح زير کشت باغها و از بين رفتن اين ميراث ارزشمند منجر شود.
مرتضي که در کار پرورش ماهي در جوار باغ خود مشغول است مي گويد: امروز شايد هزار مزرعه پرورش ماهي در ماهنشان وجود دارد، اين کار اشتغال خوبي ايجاد کرده است چون آب و هواي اين منطقه براي ايجاد مزارع پرورش ماهي مناسب است و محصولاتمان کيفيت خيلي خوب و مشتري هاي زيادي هم دارند.
او اظهار مي کند: باغداري و پرورش ماهي هر کدام مشکلات و دردسرهاي خودش را دارد، ولي رغبت به پرورش ماهي در کنار باغها زياد است و ايجاد حوضچه‌هاي پرورش ماهي در کنار باغ ها يکي از راهکارهاي بهينه براي توليد آبزيان است.
نبود سرمايه گذاري براي صنايع تبديلي محصولات باغي در ماهنشان
مدير جهاد کشاورزي شهرستان ماهنشان باغهاي اين شهرستان را بيش از پنج هزار هکتار اعلام کرد و گفت: از اين ميزان 2 هزار و 300 هکتار به باغ هاي زرد آلو اختصاص دارد.
عليرضا رضايي به مشکل استقبال نکردن سرمايه گذاران از راه اندازي صنايع تبديلي کشاورزي در ماهنشان اشاره کرد و افزود: با توجه به هزينه هاي سنگين و نبود سرمايه گذار بومي تاکنون پيشرفتي در توسعه صنايع تبديلي کشاورزي در ماهنشان ايجاد نشده است.
وي معرفي کشاورزان و باغداران نسبت به عرضه مستقيم محصول توليدي در غرفه هاي تجاري تهران و استان را از جمله اقدامات جهاد کشاورزي در چند سال اخير عنوان کرد و ادامه داد: اين اقدام کمکي براي عرضه محصولات باغداران شهرستان است.
مدير جهاد کشاورزي شهرستان ماهنشان خاطرنشان کرد: در حال حاضر کمبود آب مي تواند بزرگترين تهديد باغهاي شهرستان باشد که در اين زمينه مي توان به اقداماتي مثل مجهز شدن به سيستم هاي نوين آبياري در سه هزار هکتار از اراضي به عنوان يک اقدام ترويجي اشاره کرد.
رضايي، احداث و توسعه صنايع تبديلي و تکميلي، ‌ايجاد کارگاه‌هاي کوچک فراوري محصولات باغي به خصوص زردآلو، ‌توسعه سيستم هاي نوين آبياري، ‌ ايجاد تعاوني هاي توليدي در سطح شهرستان و اصلاح نژاد پايه هاي بومي و قديمي و جايگزيني پايه هاي پرمحصول و کم آب‌بر را از عمده برنامه ها و سياست هاي توسعه صنعت کشاورزي و باغداري در ماهنشان برشمرد.
امتياز تخصيص زمين براي سرمايه گذاران صنايع تبديلي در ماهنشان مدير صنايع تبديلي و غذايي جهاد کشاورزي استان زنجان در خصوص مشوق ها براي ورود سرمايه گذاران به صنايع تبديلي در ماهنشان، گفت: براي سرمايه گذاري در بخش صنايع تبديلي شهرستان ماهنشان واگذاري زمين در شهرک هاي صنعتي و يا تخصيص زمين از اراضي ملي و موافقت با تغيير کاربري اراضي جزو برنامه ها و اولويت هاي سازمان است.
مظفر يوسفي‌پور افزود: علاوه بر اين ايجاد واحدهاي فراوري شيلاتي و فراوري زردآلو جزو اولويت هاي سرمايه گذاري استان است که در صورت وجود سرمايه گذار در اولويت تخصيص تسهيلات بانکي قرار مي گيرند.
وي با بيان اينکه با جذب سرمايه‌گذاران بخش خصوصي و حمايت‌هاي لازم مي‌توان واحدهاي فرآوري و بسته بندي براي محصولات باغي در ماهنشان راه‌اندازي کرد، اظهار داشت: اين امر منجر به افزايش ارزش‌ افزوده محصولات کشاورزي، جلوگيري از خام‌ فروشي و ايجاد اشتغال بيش‌تر در بخش کشاورزي استان مي شود.مدير صنايع تبديلي و غذايي جهاد کشاورزي استان زنجان گفت: سالانه حدود سه ميليون تن انواع محصولات کشاورزي در استان زنجان توليد و بخشي از آنها از جمله توليدات زراعي و باغي در نبود صنايع تبديلي به صورت خام و بدون ارزش افزوده قابل توجهي از دست کشاورزان خارج مي‌شود.به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا،حمايت همه‌جانبه از باغداران ماهنشاني، ايجاد صنايع تبديلي، نوسازي شبکه‌هاي آبياري، آموزش کشاورزان و جلوگيري از تغيير کاربري باغها از جمله اقدامات ضروري است که بايد در اولويت برنامه‌هاي توسعه اين شهرستان قرار گيرد. در غير اين صورت، فرصت‌هاي طلايي باغداري ماهنشان همچنان در سايه بي‌توجهي باقي خواهد ماند و اين شهرستان از مزاياي اين بخش مهم محروم خواهد شد