غار کتله خور، جلوه شگفتي در دل زمين

" به گزارش عصرآذربايجان ،کتله خور" از طولاني ترين غار خشکي و آهکي کشف شده در دنيا است که کيفيت بلورها و قنديل‌ها، زيبايي و تعدد طبقاتش، آن را به يک نمونه منحصر به فرد تبديل کرده است.
اين غار در سال 1300 کشف و بعد از 30 سال به ثبت ملي رسيده است .اما نام‌گذاري اين غار به نام کتله‌خور دلايلي دارد و نام کتله‌خور همراه خود دو معني و تفسير جداگانه دارد. در مناطق غربي ايران، به بلندي کتله گفته مي‌شود و از آنجا که غار، در کوهي قرار دارد که خورشيد از پشت آن طلوع مي‌کند، نام غار را کتله‌خور گذاشته‌اند. اما روايت ديگري نيز وجود دارد؛ آذري زبان‌ها به مکان ناهموار کتله مي‌گويند راحتي و آسايش نيز به گويش آن‌ها، خور معني مي‌شود، از اين رو غار کتله‌خور به ناهمواري‌هاي دنج تعريف شده است.
تاکنون حدود 30 کيلومتر از اين غار آهکي شناسايي و نقشه برداري 22 کيلومتر از اين محدوده انجام شده، ولي در زمان حاضر فقط يک مسير يک هزار و 250 متري، آن هم در طبقه اول غار براي بازديد گردشگران مهيا است.
تاکنون پنج طبقه از کتله خور شناسايي شده ولي عمليات اکتشاف در پهنه اين غار هنوز به پايان نرسيده است و همچنان ادامه دارد.
بر اساس يافته هاي به دست آمده؛ قدمت غار کتله خور به 27 تا 30 ميليون سال پيش (دوره سوم زمين شناسي) مي رسد، در عمليات اکتشافي اخير، اسکلت حيواناتي از گونه سگ سانان در طبقات دوم و سوم غار کشف شد که شباهتي به انواع حيوانات موجود ندارند.
ساختمان غار کتله خور در زير رشته کوهي به همين نام قرار گرفته است. در بعضي ازمناطق غربي ايران به کوه‌هاي کم ارتفاع ' کتله' مي‌گويند و به احتمال وجه تسميه غار نيز به همين علت باشد که غار در اين کوه ها قرارگرفته‌است.
غار کتله خور داراي تونل هاي فرعي و استلاکتيت ها(قنديل هاي آويزان) و استلاکميت ها(رسوبات مخروطي کف غار) و ستون هاي متعدد در گذرگاه هاي اصلي است.
دماي هواي داخل غار همانند بسياري از غارهاي ديگر در تمام فصول ثابت و بين 7 تا 14 درجه سانتي گراد است.
قنديل هاي مخروطي آويزان از سقف ها در اثر داشتن ناخالصي ها، رنگ هاي متنوع به خود گرفته اند و آنها که ترکيبات به همراه نداشته و يا کمتر دارند به صورت بلورهاي شيشه اي بسيار شفاف مشاهده مي شوند.
ورودي غار يک دهليز چهار هزار متري با سقفي کوتاه و فاقد غار سنگ و چند دهليز فرعي است.
پس از دهليز فرعي يک دالان وسيع 950 متري با سربالايي‌هايي به ارتفاع 2 متر و گودال هاي خشک قرار دارد که با 2 شاخه 50 متري ادامه پيدا مي‌کند و پس از عبور از يک سربالايي به تالار وسيعي پوشيده از چکنده و چکيده و ستون هاي آهکي مي‌رسد.
علاوه بر انبوه قنديل ها، تجمع‌هاي مختلف آهکي در قسمت هاي مختلف غار سبب پديد آمدن اشکال مختلفي شده است که براساس شباهت هاي ايجاد شده، بخش هاي مختلف غار در طول مسير بازديد به نام هايي همچون ميدان پنج شير، ميدان بيستون، ميدان چهل‌ستون، تالار عروس، ميدان شمع، نخل سوخته و ميدان مريم مقدس نام گذاري شده است.
غار کتله خور در 155 کيلومتري جنوب زنجان، 80 کيلومتري جنوب شهرستان خدابنده و 173 کيلومتري شمال همدان، در نزديکي شهر گرماب واقع شده است.
مسير متداول براي بازديد از اين جاذبه طبيعي، جاده زنجان به خدابنده (قيدار) در امتداد زرين آباد به گرماب است.