قلعه پشتاب، نماد تاريخي و فرهنگي شهرستان هوراند

قلعه تاريخي »پشتاب«، در زبان محلي پِشتو، از مخوف ترين و مرموزترين قلعه هاي تاريخي آذربايجان شرقي است که در فاصله 10 کيلومتر مانده به شهر هوراند در منتهي‌اليه شرقي جنگل هاي ارسباران واقع شده و دسترسي همگاني به آن تا به امروز، به دليل دشواري راه و فرسايش پله هاي دسترسي به آن در طول تاريخ، ناممکن بوده است.
اين در حالي است که اين قلعه تاريخي رازهاي ناگفته زيادي در دل خود دارد و در صورت ممکن شدن دسترسي عموم مردم به آن مي تواند روايتگر بخشي از تاريخ غني سرزمين مان در مقاطع تاريخي مختلف باشد.
هر چند گفته مي شود قدمت قلعه پشتاب به دوره ساسانيان و اشکانيان مي رسد، اما بدون شک اهميت اصلي آن به جنبش خرم دينان و جنگ هاي 20 ساله بابک خرم دين با اعراب باز مي گردد؛ دوره اي پرفراز و نشيب از تاريخ ايران عزيز که قضاوت درباره آن عموما دچار نوعي افراط و تفريط است و باز شدن دسترسي«پشتاب» به روي عموم مردم شايد بتواند روايت درست و واقع بينانه اي از آن مقطع زماني را فراگير کند.
اما قلعه پشتاب فارغ از اهميت تاريخي و سوق الجيشي آن در تاريخ خطه آذربايجان و ايران، از منظر گردشگري نيز اهميت دوچنداني دارد؛ مخصوصا در روزگاري که طبيعت گردي آن هم در مناطق بکر و دست نخورده، علاقه مندان فراواني در اقصي نقاط مام ميهن دارد و انتشار خبر آغاز ايمن سازي مسير دسترسي به اين قلعه تاريخي مي تواند فتح بابي در اين حوزه باشد؛ آن هم براي شهرستان دورافتاده و کم برخورداري چون هوراند که رونق گردشگري در آن مي تواند گره کور بسياري از اقتصاد و معيشت ضعيف مردم آن باز کند.
مديرکل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي آذربايجان‌ شرقي از آغاز عمليات ايمن‌سازي، مرمت و ايجاد مسير دسترسي در قلعه تاريخي پشتاب شهرستان هوراند خبر داد و اين اقدام را گامي مهم در مسير حفاظت و بهره‌برداري گردشگري از اين اثر ارزشمند دانست.
احمد حمزه‌زاده اظهار کرد: اين طرح با هدف تسهيل دسترسي به اين بناي ارزشمند اجرا مي شود.
وي ‌اظهار کرد: قلعه پشتاب يکي از آثار شاخص شمال‌شرق آذربايجان شرقي است که در دل صخره‌هاي طبيعي و بر فراز ارتفاعات سنگي شهرستان هوراند بنا شده و جلوه‌اي از هوش و توان مهندسي مردمان گذشته را به نمايش مي‌گذارد.وي افزود: بر اساس شواهد تاريخي، قدمت اين دژ کهن به دوران ساسانيان يا اوايل اسلام بازمي‌گردد و در دوره‌هاي مختلف به‌عنوان پناهگاه نظامي و استراتژيک مورد استفاده قرار گرفته است. معماري منحصربه‌فرد قلعه شامل اتاق‌ها و دالان‌هاي صخره‌اي است که در دل کوه تراشيده شده‌اند.حمزه زاده اعلام کرد: با تکميل عمليات مرمت، ايمن‌سازي و آماده‌سازي زيرساخت‌هاي گردشگري، مجموعه تاريخي قلعه پشتاب به‌زودي آماده استقبال از گردشگران داخلي و خارجي خواهد شد.
فريبرز کرمي، رييس اداره ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي هوراند نيز تاکيد مي کند که قلعه پشتاب، نماد تاريخي و گردشگري شهرستان هوراند بوده و رازهاي تاريخي فراواني را در دل خود جاي داده است.
کرمي با بيان اينکه ايمن سازي راه دسترسي به قلعه پشتاب در فاز اول قرار دارد، توضيح داد: اين قلعه تاريخي هم طبيعت زيبايي دارد و هم شاخص ترين اثر تاريخي هوراند است که مورد استقبال تورهاي گردشگري درون استاني و بيرون استاني مي باشد.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا،قلعه پشتاب از شمال به ارتفاعات محلي »يغيلي داغلار« مي رسد و روستاهاي»چين ناب« و »?کوجان« ?در جنوب و غرب آن قرار گرفته اند. اين قلعه در آذرماه سال 1387 در فهرست آثار ملي ثبت شد.