کاشت طلاي سرخ فرصتي ويژه براي کارآفريني و اشتغال در زنجان
گروه اقتصادي: با کاهش منابع آب در استان زنجان، کشاورزان به تدريج به سمت محصولاتي با نياز آبي پايين رفته‌اند و زعفران به عنوان گزينه‌اي کم‌آب و سودده جايگزين محصولات پرآب‌بر سنتي شده است.
تغيير الگوي کشت، بازتابي از شرايط اقليمي و اقتصادي استان است؛ محصولي که پيش از اين بيشتر در خراسان جنوبي به نام زعفران قائنات شناخته مي‌شد، اکنون در زنجان نيز رواج يافته و ظرفيت قابل توجهي براي بهره‌وري اقتصادي ايجاد کرده است.
بر اساس آمار جهاد کشاورزي، کشاورزان زنجاني تاکنون حدود 130 هکتار از اراضي خود را به کشت زعفران اختصاص داده‌اند و انتظار مي‌رود حدود 325 کيلوگرم زعفران از مزارع استان برداشت شود. اين محصول نه‌تنها نياز آبي پاييني دارد، بلکه به مدت هفت سال در زمين باقي مي‌ماند و مقاومت بالايي در برابر آفات و بيماري‌ها دارد که آن را به جايگزيني مناسب براي محصولات پرآب تبديل مي‌کند.
اين روند نشان مي‌دهد که کشاورزان زنجاني با انتخاب محصولاتي سازگار با شرايط کم‌آبي نه‌تنها منابع آب را مديريت مي‌کنند، بلکه به سمت محصولات اقتصادي با ارزش افزوده بالا حرکت کرده‌اند؛ راهکاري که مي‌تواند الگويي براي ساير مناطق با محدوديت منابع آب باشد.
در اين‌باره، معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي زنجان با اشاره به آغاز کشت 15/5 هکتاري زعفران در استان، مي‌گويد: امسال با توجه به استقبال کشاورزان بيش از يک هزار هکتار کشت بهاره انواع گونه‌هاي سازگار با شرايط انجام شده است. پيمان حائري با بيان اينکه اين گياهان به دليل نقش حياتي در ارتقاي سلامت، خودکفايي دارويي، ايجاد فرصت‌هاي شغلي و توسعه اقتصادي و همچنين سهم مهم‌شان در تأمين مواد اوليه صنايع غذايي و دارويي، همواره مورد توجه کشاورزان و مسئولان بخش کشاورزي قرار داشته‌اند، مي‌افزايد: در سراسر کشور و به‌ويژه در استان زنجان، کشت گياهان دارويي نه‌تنها باعث ايجاد اشتغال و افزايش درآمد کشاورزان مي‌شود، بلکه مي‌تواند به توسعه پايدار کشاورزي، بهره‌برداري بهينه از منابع طبيعي و ارزآوري براي کشور نيز کمک کند. وي با اشاره به اينکه کشت گياهان دارويي هم به صورت پاييزه و هم بهاره انجام مي‌شود، ادامه مي‌دهد: کشت پاييزه معمولاً از اواخر تابستان آغاز شده و بسته به نوع گونه تا اواسط پاييز ادامه مي‌يابد. توجه به زمان مناسب کشت و برنامه‌ريزي دقيق براي آماده‌سازي بستر کاشت توسط کشاورزان به ويژه در کشت‌هاي ديم، نقش کليدي در موفقيت عمليات کشاورزي دارد.
گياهان دارويي فرصتي براي اشتغال و توسعه پايدار
کارشناسان و مسئولان جهاد کشاورزي زنجان معتقدند که رعايت اصول فني و استفاده از نهاده‌هاي با کيفيت مانند بذر، نشا، نهال و پياز، عامل موفقيت کشت گياهان دارويي است. استقبال کشاورزان و حمايت سازمان‌ها باعث شده در سال جاري بيش از هزار هکتار کشت بهاره و حدود 15/5 هکتار کشت پاييزه زعفران و موسير در استان انجام شود.
به گفته آن‌ها، گياهان دارويي نياز آبي کم و مقاومت بالا در خاک‌هاي ضعيف دارند و مي‌توانند به احياي اراضي کاهش فرسايش خاک و استفاده بهينه از منابع آب کمک کنند. همچنين کشت اين محصولات در مناطق روستايي مي‌تواند معيشت خانوارها را بهبود دهد و ارزش اقتصادي بالايي ايجاد کند.
کارشناسان جهاد کشاورزي زنجان تأکيد مي‌کنند که گياهان دارويي به‌عنوان منابع ژنتيکي و ثروت ملي توسعه کشت و توليد فرآورده‌هاي آن‌ها را به‌عنوان راهکاري موثر براي خودکفايي دارويي، اشتغال و ارزآوري کشور مطرح مي‌کنند.
کارآفريني؛ حلقه مفقوده توسعه کشاورزي در ايران
با وجود گسترش روزافزون دانشکده‌هاي کشاورزي و تربيت نيروي تحصيلکرده، کشاورزي ايران هنوز از توسعه شايسته باز مانده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد که کمبود نيروي انساني نيست، بلکه فقدان کارآفريني واقعي و مهارت‌هاي عملي فارغ‌التحصيلان مانع اصلي رشد بخش کشاورزي است.
کارآفريني واقعي فراتر از مديريت پشت ميز است و شامل کار عملي در مزرعه، فرآوري و بسته‌بندي محصول مي‌شود. تجربه استان زنجان نشان مي‌دهد که با بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي اقليمي و تاريخي، کشت زعفران و گياهان دارويي مي‌تواند فرصت‌هاي بي‌نظيري براي اشتغال، ارزش‌آفريني و کسب روزي حلال ايجاد کند.به نظر کارشناسان، تربيت فارغ‌التحصيلان خلاق و کارآفرين در آموزش عالي و ايجاد محيط‌هاي عملي و انتقادي، کليد توسعه پايدار کشاورزي و بهره‌وري حداکثري از منابع است. بدون چنين رويکردي، دانش تئوري کافي نيست و بخش کشاورزي همچنان از ظرفيت واقعي خود عقب خواهد ماند.
در اين رابطه، يک کارآفرين زنجاني در حوزه گياهان دارويي بخصوص کاشت زعفران با اشاره به اصالت تاريخي زعفران در زنجان و نقش کشاورزان پيشرو، مي‌گويد: در 15 سال اخير با حمايت سازمان جهاد کشاورزي و بهره‌برداران پيشرو، توليد زعفران در استان رشد قابل توجهي داشته و با توجه به مصرف آب پايين و بهره‌وري بالا، کيفيت محصول استان بالاتر از بسياري مناطق ديگر است. اين ويژگي‌ها باعث شده زعفران زنجان قابليت صادرات و ورود به بازارهاي جهاني را داشته باشد. محسن نورمحمدي با اشاره اهميت فرآوري، بسته‌بندي و بازاريابي، ادامه مي‌دهد: توليد خام کافي نيست؛ ارزش‌آفريني زماني اتفاق مي‌افتد که محصول به مرحله بسته‌بندي، فرآوري و فروش برسد. اين مسير هم براي کشاورز، هم براي صادرکننده و هم براي ساير عوامل زنجيره، سودآور و اشتغال‌زا خواهد بود. وي در حوزه گياهان دارويي نيز اشاره مي‌کند که استان زنجان ظرفيت بالايي براي توليد محصولاتي با کيفيت و بازارپسند دارد سطح زير کشت گياهان دارويي در استان حدود 300 هکتار است و اين محصولات به کشورهاي اروپايي نيز صادر مي‌شوند. با توجه به ماده مؤثر بالاي اين محصولات و توليد ارگانيک، نگراني از بازار فروش نداريم.
حمايت هدفمند کليد رفع چالش‌هاي کشاورزي و توسعه اشتغال
کارآفرينان و توليدکنندگان حوزه کشاورزي استان زنجان معتقدند که عدم دسترسي به تسهيلات بانکي، نبود فضاي مناسب براي فرآوري و کمبود مشاوره تخصصي، از اصلي‌ترين موانع رشد و توسعه فعاليت‌هاي کشاورزي و صنايع وابسته به آن است. به گفته آن‌ها، اين محدوديت‌ها باعث شده تا بسياري از ظرفيت‌هاي بالقوه استان در ايجاد اشتغال و ارزش افزوده به صورت کامل مورد استفاده قرار نگيرد.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايسنا،تجربه توليدکنندگان همچنين نشان مي‌دهد که فعاليت زنان در قالب صنايع خانگي و کوچک، آموزش و مشاوره تخصصي و حمايت‌هاي مالي نقش مهمي در افزايش ارزش افزوده محصولات کشاورزي دارد. علاوه بر اين، بهره‌گيري از فروش آنلاين و ديجيتال مارکتينگ به کشاورزان و توليدکنندگان کمک مي‌کند تا محصولات خود را به بازارهاي داخلي و جهاني عرضه کنند و درآمد بيشتري کسب کنند.
کارآفرينان زنجاني تأکيد دارند که همکاري ميان توليدکنندگان، کارآفرينان و نهادهاي حمايتي مي‌تواند زمينه‌ساز مسير توليد ملي، تقويت کيفيت محصولات ايراني و ارزش‌آفريني پايدار در استان باشد، به نحوي که هم کشاورزان و توليدکنندگان و هم مصرف‌کنندگان از آن بهره‌مند شوند.
تاریخ: 1404/08/25 11:10 ق.ظ | دفعات بازدید: 1855