کدام ايراني به نمايندگي از ايران، منشور ملل متحد را امضا کرد
گروه تاريخي: اوج حضور عدل در عرصه بين‌المللي در سال 1945 شکل گرفت، زماني که همراه با ديپلمات‌هاي برجسته‌اي چون باقر کاظمي، علي‌اکبر سياسي و نصرالله انتظام در کنفرانس سانفرانسيسکو حاضر شد و امضاي ايران را بر منشور سازمان ملل متحد حک کرد.
او همچنين به افتخار رهبري صدمين نشست شوراي جامعه ملل نائل آمد. مصطفي عدل، ملقب به منصورالسلطنه، يکي از برجسته‌ترين چهره‌هاي حقوقي و سياسي ايران در قرن بيستم بود که با نقش‌آفريني در بازسازي نظام قضايي کشور و حضور تأثيرگذار در صحنه بين‌المللي، نامي ماندگار از خود بر جاي گذاشت.
اين حقوقدان پيشگام که در کنفرانس تاريخي سانفرانسيسکو در سال 1945 منشور ملل متحد را امضا کرد، نمادي از تلاش ايران براي پيوستن به نظم نوين جهاني بود.
مصطفي عدل در تبريز زاده شد و تحصيلات خود را در رشته حقوق در اروپا به پايان رساند. او که از پيشگامان آموزش حقوق در ايران بود، با تأسيس کلاس‌هاي نوين حقوقي در دارالفنون، بنيان‌گذار نسلي از حقوقدانان ايراني شد.
در دوران پهلوي اول، عدل نقشي محوري در نوسازي دستگاه قضايي ايفا کرد. او با تدوين قوانين کليدي مانند قانون تجارت و قانون مجازات عمومي، سنگ بناي دادگستري مدرن ايران را نهاد. در عرصه سياسي، عدل دو بار سکان وزارت فرهنگ و دو بار وزارت دادگستري را در دست گرفت. او همچنين در کابينه مرتضي‌قلي ساعد، سرپرستي وزارت کار را بر عهده داشت و با ايده‌هاي نوآورانه‌اش به بهبود شرايط کارگران کمک کرد.
نقطه اوج کارنامه او در صحنه جهاني رقم خورد؛ زماني که در سال 1945 در کنار ديپلمات‌هايي، چون باقر کاظمي، علي‌اکبر سياسي و نصرالله انتظام، در کنفرانس سانفرانسيسکو حضور يافت و امضاي ايران را پاي منشور ملل متحد ثبت کرد. عدل همچنين افتخار رياست صدمين اجلاس شوراي جامعه ملل را به دست آورد.رياست هيئت نمايندگي ايران در کنفرانس سانفرانسيکو را مصطفي عدل (منصورالسلطنه) برعهده داشت.
در کنفرانس سانفرانسيکو چه گذشت؟
کنفرانس سانفرانسيسکو، که با نام رسمي «کنفرانس سازمان بين‌المللي ملل متحد» شناخته مي‌شود، از 25 آوريل تا 26 ژوئن 1945 (5 ارديبهشت تا 5 تير 1324 خورشيدي) در شهر سانفرانسيسکو، کاليفرنيا برگزار شد. اين رويداد تاريخي با هدف تدوين منشور سازمان ملل متحد و ايجاد يک نهاد بين‌المللي براي حفظ صلح و همکاري جهاني پس از جنگ جهاني دوم شکل گرفت. زمينه تاريخي
جهان در سال 1945 هنوز درگير جنگ جهاني دوم بود، اما پيروزي متفقين بر آلمان نازي نزديک به نظر مي‌رسيد. تجربه شکست جامعه ملل در جلوگيري از جنگ، رهبران جهان را به فکر ايجاد سازماني قوي‌تر و فراگيرتر انداخت. ايده‌هاي اوليه در کنفرانس‌هاي پيشين مانند دامبرتون اوکس 1944 و يالتا (فوريه 1945) مطرح شده بود، اما کنفرانس سانفرانسيسکو نقطه اوج اين تلاش‌ها براي تدوين منشور سازمان ملل متحد به شمار مي‌رفت.
50 کشور در اين کنفرانس حضور داشتند. در ابتدا، 46 کشور که در جنگ عليه آلمان و ژاپن اعلام جنگ کرده و به «اعلاميه ملل متحد» (1 ژانويه 1942 پيوسته بودند، دعوت شدند. چهار کشور ديگر (جمهوري سوسياليستي بلاروس، اوکراين، دانمارک تازه‌آزادشده، و آرژانتين) نيز بعداً به دعوت کنفرانس اضافه شدند.
لهستان به دليل عدم توافق بر سر دولت رسمي‌اش در زمان کنفرانس نماينده‌اي نداشت، اما فضايي براي امضاي بعدي آن در منشور در نظر گرفته شد. لهستان در 15 اکتبر 1945 منشور را امضا کرد و به يکي از 51 عضو اوليه سازمان ملل تبديل شد.
کنفرانس در چندين مکان، به‌ويژه سالن اپراي يادبود جنگ و تالار هربست در مجموعه مرکز مدني سانفرانسيسکو برگزار شد. ساختار سازماني کنفرانس شامل موارد زير بود:
جلسات عمومي (Plenary Sessions): بالاترين سطح تصميم‌گيري که در آن رأي‌گيري نهايي و تصويب متن منشور انجام شد.
چهار کميسيون اصلي و 12 کميته فني وظيفه بررسي بخش‌هاي مختلف منشور را بر عهده داشتند. اين بخش‌ها شامل اهداف و اصول سازمان، وظايف مجمع عمومي، شوراي امنيت، و اساسنامه ديوان بين‌المللي دادگستري بود. مذاکرات کليدي اغلب در جلسات خصوصي ميان قدرت‌هاي بزرگ (آمريکا، بريتانيا، شوروي، چين، و بعداً فرانسه) انجام مي‌شد.
بيش از 5000 سند در طول کنفرانس بررسي شد و حدود 400 جلسه کميته‌اي برگزار شد که در آن‌ها هر خط و بند منشور با دقت مذاکره و تدوين شد.
دستاوردهاي اصلي
مهم‌ترين دستاورد کنفرانس، تصويب منشور سازمان ملل در 25 ژوئن 1945 بود. اين سند در روز بعد، 26 ژوئن، در مراسمي باشکوه در تالار هربست به امضاي نمايندگان 50 کشور رسيد.
ديوان بين‌المللي دادگستري: اساسنامه اين ديوان به عنوان بخشي جدايي‌ناپذير از منشور تصويب شد و جانشين ديوان دائمي دادگستري بين‌المللي (متعلق به جامعه ملل) شد.
منشور پس از تصويب توسط پنج عضو دائم شوراي امنيت (آمريکا، بريتانيا، شوروي، چين، فرانسه) و اکثريت کشورهاي امضاکننده، در 24 اکتبر 1945 لازم‌الاجرا شد و سازمان ملل رسماً تأسيس شد.
چالش‌ها و مناقشات
يکي از موضوعات بحث‌برانگيز، اعطاي حق وتو به پنج قدرت بزرگ در شوراي امنيت بود. کشورهاي کوچک‌تر تلاش کردند اين قدرت را محدود کنند يا اختيارات مجمع عمومي را افزايش دهند، اما در نهايت ساختار پيشنهادي قدرت‌هاي بزرگ پذيرفته شد.
کنفرانس سانفرانسيسکو نه تنها يک رويداد سياسي، بلکه يک لحظه تاريخي با بار نمادين بود. حضور بيش از 850 نماينده، 2500 روزنامه‌نگار، و نمايندگان سازمان‌هاي مدني، آن را به يکي از بزرگ‌ترين گردهمايي‌هاي بين‌المللي تا آن زمان تبديل کرد. سخنراني‌هاي تأثيرگذاري مانند پيام هري ترومن، رئيس‌جمهور آمريکا، که از طريق ارتباط مستقيم از کاخ سفيد پخش شد، بر اهميت صلح پايدار تأکيد کرد.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از تابناک،کنفرانس سانفرانسيسکو نقطه عطفي در تاريخ روابط بين‌الملل بود. سازمان ملل، با همه کاستي‌هايش، به بستري براي گفت‌وگو، حل منازعات، و همکاري جهاني تبديل شد. منشور اين سازمان همچنان چارچوبي براي قوانين بين‌المللي و تلاش براي صلح جهاني است. ميدان «يونايتد نيشنز پلازا» در سانفرانسيسکو نيز به يادبود اين رويداد نام‌گذاري شده است.
عدل که به زبان‌هاي فرانسه و انگليسي تسلط داشت، در مذاکرات بين‌المللي به دليل دقت و متانت مورد احترام بود. او در سال 1329 خورشيدي درگذشت.
تاریخ: 1404/01/31 11:05 ق.ظ | دفعات بازدید: 1645