اوشتبين؛ روستايي تاريخي و فرهنگي در سواحل مرزي ارس

اوشتبين در فاصله 143 کيلومتري شمال تبريز، در شهرستان جلفا، بخش سيه رود و در ارتفاع سه هزار و 620 متري از سطح دريا واقع شده است که به دليل طبيعت بکر و تاريخ غني خود در سال 1379 و با شماره 2692 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
اوشتبين به عنوان يکي از مهمترين قطب‌هاي گردشگري آذربايجان شرقي و جزو روستاهاي هدف گردشگري اين استان است که در طول سال به ويژه تعطيلات نوروزي و تابستاني گردشگران بسياري از نقاط مختلف کشور و حتي خارج از کشور ، آنرا براي سفر انتخاب مي‌کنند.
طبق اسناد و گفته هاي بومي هاي روستا، علت نام‌گذاري اين روستا به "اوشتبين" ترکيبي از کلمه اوچ به معني عدد سه و تبين به معني قبيله و طايفه است که آن نيز به خاطر واقع شدن روستا بين سه آبادي به نام هاي "هراس"، "جعفرآباد" و "سياوشان" است.
در ميان آثار تاريخي روستاي اوشتبين کتيبه‌هايي از دوران شاه طهماسب و شاه عباس صفوي وجود دارد و علاوه بر اين گورستان قديمي روستا نيز جزو آثار و محوطه هاي تاريخي به شمار مي رود که سنگ‌ نوشته‌هايي متعلق به حدود 800 سال پيش را در خود جاي داده است که کتيبه‌هاي مرمرين خواجه ملک کدخدا و خواجه احمد نمونه اي از آثار است.
يکي از ويژگي‌هاي منحصر به‌ فرد روستاي اوشتبين نگهداري ده‌ها عنوان کتاب و آثار تاريخي از جمله کتاب "تاريخ نادري"، سنگ‌درب‌هاي تاريخي خانه‌هاي روستا که به دوران سلطان محمد خدابنده تعلق دارد جزو جذابيت‌هاي فرهنگي و گردشگري منطقه به شمار مي‌روند.
روستاي اشتبين زادگاه شاعر توانمند آذربايجاني "ابوالقاسم نباتي" نيز است که مقبره مرمت شده آن در حال حاضر به يکي از مقاصد گردشگري آذربايجان تبديل شده است.
معاون ميراث‌ فرهنگي مديرکل ميراث‌ فرهنگي، گردشگري و صنايع‌ دستي آذربايجان‌شرقي مرمت و استحکام بخشي مقبره ابوالقاسم نباتي عارف نامي قرن 13 هجري قمري در روستاي »اوشتبين« را يکي از اولويت هاي مرمتي اين اداره کل بيان کرد و گفت: براي حفاظت و احياي بافت تاريخي اين روستا که يکي از روستاهاي مهم دوره صفوي است، عمليات ساماندهي و استحکام‌بخشي مقبره ابولقاسم نباتي اوشتبين را به زودي تمام مي کنيم.
وحيد نواداد افزود: مقبره ابولقاسم نباتي تاريخي حدود 200 سال دارد که نيازمند عمليات استحکام‌بخشي و حفاظتي بوده که در اين راستا استحکام‌بخشي پي، زيرسازي پله‌هاي سکوي المان، ساماندهي گنبد، عايق‌کاري، کاشي‌کاري گنبد بنا، خواناسازي متون اشعار موجود در پايه‌هاي نماد از مهمترين سرخط‌هاي اجرايي عمليات استحکام‌بخشي و ساماندهي اين مقبره تاريخي است.
وي با اشاره به اهميت تاريخي روستاي اوشتبين در آذربايجان شرقي، اظهار کرد: در جوار مقبره نباتي، عمليات تکميلي ساماندهي خانه تاريخي سلمان‌زاده اوشتبين نيز در حال انجام است.
نواداد ادامه داد: به منظور مرمت خانه تاريخي سلمان‌زاده، کاشي‌کاري، اصلاح درها و پنجره‌ها، تکميل تأسيسات برقي و مکانيکي، اجراي کاهگل و بندکشي ديوارها، اصلاح سنگ‌فرش حياط مجموعه، رنگ‌آميزي و ساماندهي سرويس‌هاي بهداشتي در حال انجام است.
وي با اشاره به اهميت ساماندهي مسيرهاي دسترسي بناهاي تاريخي روستاي اشتبين، گفت: حفر کانال و لوله‌گذاري در کنار جاده براي هدايت سيلاب، پخش و تسطيح زيراساس از اقدامات در دست اجرا براي ساماندهي مسير دسترسي به روستاي تاريخي اوشتبين، مقبره ابولقاسم نباتي و خانه تاريخي سلمان‌زاده است که به‌زودي تکميل خواهند شد.
سيد ابوالقاسم فرزند ميريحيي در سال 1191 ه.ق در روستاي اوشتبين از توابع دهستان ديزمار شرقي بخش سيه‌رود شهرستان جلفا استان آذربايجان شرقي به دنيا آمد.
دوران جواني خود را در همين روستا با حشم‌داري و باغباني گذرانيد؛ زيبايي هاي طبيعت طبع شعر گويي او را بر انگيخت تا رفته رفته به عرفان گراييد و ضمن تحصيل به مطالعه آثار عمر خيام و مولوي و حافظ پرداخت.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل از ايرنا، او 70 سال عمر کرد و در سال 1262 هجري قمري در همين روستا درگذشت، اين شاعر و عارف به نام هايي همچون »خان چوبان« و »مجنون شاه«نيز شهرت دارد.