خانه فتح الله‌يف تبريز در معرض آسيب سازه‌اي

متاسفانه با وجود انجام مطالعات بازسازي و مرمتي اين خانه قديمي، به علت طولاني شدن فرايند مرمت و بهسازي سال ها قبل بخش هايي از ساختمان فرو ريخت و به زباله داني محوطه ارک و بخشي از مغازه هاي خيابان امام خميني در محدوده چهارراه شريعتي (شهناز) تبديل شد، اما در 2 سال گذشته ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان شرقي وارد موضوع شد و با برخي اقدامات مرمتي عمليات بازسازي را آغاز کرد که اين عمليات به دليل تملک نکردن تعدادي از مغازه ها راکد مانده است.
خانه قديمي و تاريخي فتح الله‌يف در هسته مرکزي و در جوار اثر بي مانند تاريخي ارک عليشاه تبريز به دليل نوع ساخت و نماي بيروني يکي از آثار تاريخي بي نظيري است که نمادي از معماري روسي به شمار مي رود.
طبق اسناد، قراين و تصاوير موجود در آرشيو اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان شرقي قدمت اين ساختمان زيبا به حداقل 150 سال قبل و دوره قاجار بر مي گردد که در آبان ماه سال 1384 با شماره 13842 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
اين در حالي است که اين بناي قديمي به دليل واقع شدن در هسته مرکزي شهر، همجواري با اثر تاريخي ارک عليشاه و نيز نزديکي به ساير آثار و ابنيه هاي تاريخي کهن شهر تبريز، با اتمام عمليات مرمت و بهسازي مي تواند به يکي از جاذبه هاي مهم گردشگري کشور و تبريز تبديل شود، اما همچنان اين اثر را با مخاطرات گوناگون مواجه کرده است.
اين ساختمان که اعياني آن در ابعاد 20 متر در 40 متر است، در سه طبقه شامل زيرزمين، همکف و طبقه اول ساخته شده و داراي اتاق هاي متعدد و زيبا با گچ بري هاي تزييني، ستون ها و سرستون هاي منقش، نرده هاي چوبي و پله هاي ريز و درشت طبقات است که ديوارهاي ضخيم و درب هاي چوبي از ويژگي هاي مهم و بارز آن است و نماي بيروني آن تلفيقي از معماري روسي و ايراني به شمار مي رود.
معاون ميراث فرهنگي مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آذربايجان شرقي درباره آخرين وضعيت خانه تاريخ فتح الله يف، گفت: عرصه و مالکيت اين بناي تاريخي در اختيار اداره کل ميراث فرهنگي نيست و بايد مجموعه مرتبط نسبت به تملک مغازه هاي پشت محوطه و در جوار خيابان امام اقدام کند.
وحيد نواداد با اشاره به اقدامات انجام شده در سال هاي گذشته براي تملک تعدادي از مغازه ها توسط متولي ياد شده، اظهار کرد: بخشي از اين واحدها خريداري شده است، اما اکنون مغازه هاي ديگري در اختيار اشخاص حقيقي در همکف و زيرزمين است که بدون تملک نمي توان نسبت به بازسازي و مرمت اين اثر تاريخي وارد عمل شد.
وي با تاکيد بر احتمال بسيار زياد آسيب سازه اي اين خانه قديمي، يادآور شد: در سال هاي گذشته و حين مرمت اين اثر متوجه وجود آسيب سازه اي شديم که براي جلوگيري از گسترش اين خطر و استحکام بخشي به آن بايد تمام مغازه هاي اطراف خريداري و نسبت به بازسازي و مرمت اصولي آن اقدام شود.
نواداد تاکيد کرد: بدون تخليه مغازه ها هر اقدام مرمتي براي بازسازي اثر بي نتيجه و منجر به بروز مشکلات ديگر مي شود.
به گزارش عصرآذربايجان به نقل اتز ايرنا،به گفته وي يکي از اقدمات مهم براي استحکام بخشي به بناي ياد شده مربوط به سقف ها است که اين موضوع بدون تخليه مغازه ها براي انجام عمليات زيربنايي بازسازي ممکن نيست.
نواداد ادامه داد: خانه فتح الله يف در 50 تا 100 سال اخير همواره مورد بهره برداري قرار گرفته و اين امر محل را با انواع تغييرات مثل حذف پايه هاي آجري و جايگزيني آن با تيرآهن مواجه کرده است که ادامه اين روند به کل مجموعه به شدت آسيب رسانده است.وي گفت: در سال هاي اخير و با شروع عمليات مرمت، همکاري و تعاملات بسيار خوبي بين اين مجموعه و ميراث فرهنگي وجود داشته است و کارها با کمک چندجانبه ادامه داشت اما تملک مغازه ها بايد در سريع ترين زمان صورت بگيرد.