خطر فروريختن خانه باقرخان سالار ملي در تبريز

خانه تاريخي باقرخان متعلق به دوره قاجار است و در فهرست آثار ملي کشور نيز ثبت شده است. اين خانه که در کوچه»سالار دربندي« محله تاريخي »خياوان« تبريز قرار دارد، در جنگ‌هاي 11 ماهه مشروطه‌خواهان به فرماندهي باقرخان »سالار ملي«، مرکز فرماندهي مشروطه خواهاني بود که بعد‌ها به تهران رسيدند و فتح تهران را رقم زدند.
چالش تملک مرکز فرماندهي مشروطه خواهان در تبريز
خانه قاجاري و ثبت ملي شده باقرخان به دليل اختلاف ورثه اين ملک مدت‌ها است امکان تملک نيافته و شهرداري و ميراث فرهنگي نيز اقدامي براي مرمت و احياي اين بنا به دليل نامشخص بودن تکليف تملک آن انجام نداده است.
احمد حمزه زاده، مديرکل ميراث فرهنگي استان آذربايجان شرقي پاييز سال گذشته گفته بود که »تعدد وراث و اخذ رضايت از آن‌ها تملک کامل خانه باقرخان را دشوار کرده است.«
آنطور که مديرکل ميراث فرهنگي استان آذربايجان شرقي خبر داده بود، »مشکلات اخذ رضايت از 32 نفر از وراث خانه تاريخي باقرخان حل و فصل شده است اما، کسب رضايت از چهار وارث ديگر هنوز باقي است.«
مرکز فرماندهي مشروطه خواهان ايران مامن معتادان و زباله داني شد
احمد حمزه زاده، همان زمان ابراز اميدواري کرده بود که با همکاري شهرداري و شوراي اسلامي شهر تبريز، چالش بزرگ تملک خانه تاريخي باقرخان حل شود. اما اين آرزو هنوز تحقق نيافته و خانه قاجاري و ثبت ملي شده سالار ملي، فرمانده نبرد مشروطه خواهان ايران شبيه به ويرانه‌اي در گوشه‌اي از شهر تبريز خودنمايي مي‌کند و کارشناسان گفته‌اند، اگر بي توجهي‌ها به اين خانه تاريخي ادامه يابد خطر فروريختن، تهديد جدي مرکز فرماندهي ثبت ملي شده مشروطه خواهان در تبريز است.
تصاويري که روز گذشته در اختيار قرار گرفت مشخص مي‌کند که وضعيت خانه تاريخي باقرخان، »سالار ملي« که در اعتراض به محمدعلي شاه قاجار که مجلس را به توپ بست و در برابر محاصره تبريز توسط سپاه روس ايستادگي کرد، بحراني‌تر از گذشته است و با تداوم بي توجهي‌ها بيش از گذشته تخريب شده و در گوشه‌اي از بافت تاريخي تبريز رها شده مانده است.
فرجام خانه‌اي که زماني مرکز فرماندهي مشروطه خواهان براي مقابله با پادشاه مستبد قاجار و معترضين به توپ بستن مجلس و مخالفين اشغال ايران توسط سپاه روس بود، حالا به جايي رسيده که با ريزش بخش‌هاي زيادي از بنا، مامن مصرف کنندگان مواد مخدر و محل انباشت زباله شده است.
نابودي در کمين خانه »سالار ملي«
مهرداد عظيمي، مديرعامل انجمن مرمت استان آذربايجان شرقي و فعال ميراث‌فرهنگي در اين استان در رابطه با وضعيت خانه تاريخي باقرخان، »سالار ملي« مي‌گويد: وضعيت نابسامان بنا‌هاي تاريخي شهر تبريز تنها محدود به خانه باقرخان نمي‌شود. بلکه، خانه‌هاي ثبت ملي شده ديگر نظير خانه تاريخي »کلکته‌چي« نيز در شرايط نابسامان قرار دارند.«
او افزود: »با اين وجود، مهمترين خانه تاريخي شهر تبريز که داراي شانيت ملي است، خانه تاريخي باقرخان يا همان »سالار ملي« است که بناي متعلق به به دوره قاجار و اتفاقا ثبت شده در فهرست ميراث‌ملي کشور است که به حال خود رها شده و همين روزهاست که به‌طور کامل از بين برود.«
مديرعامل انجمن مرمت استان آذربايجان شرقي، با اشاره به مشکل تملک کامل خانه تاريخي باقرخان (سالار ملي) گفت: «اين مشکل البته تنها محدود به تملک بنا نمي‌شود و ميراث فرهنگي و شهرداري تبريز نيز در حفاظت و مرمت از اين بناي تاريخي دچار تعارض با يکديگر شده و توپ مرمت و احياي اين بناي ارزشمند را در زمين يکديگر مي‌اندازند.«
جنگ زرگري نبود اعتبار بلاي جان خانه قاجاري تبريز
مهرداد عظيمي تاکيد کرد: »به دليل تعارضات ميراث و شهرداري، خانه ثبت ملي شده باقرخان، »سالار ملي« در تبريز به حال خود رها شده است. شهرداري تبريز مدعي است که فقط تملک بناي قاجاري ثبت ملي شده خانه باقرخان وظيفه اين دستگاه است و نمي‌تواند بودجه مرمت بنا را تقبل کند. ميراث‌فرهنگي هم مدعي است که نمي‌تواند بودجه مرمت اين بناي تاريخي را تامين کند.«
مديرعامل انجمن مرمت استان آذربايجان شرقي، با اشاره به منتفي شدن قرارداد انجام مطالعات اوليه مرمت خانه تاريخي باقرخان با شهرداري تبريز به دليل جدال اداره کل ميراث‌فرهنگي استان آذربايجان شرقي با شهرداري تبريز افزود: خانه باقرخان در محوطه‌اي بزرگ سال هاست رها شده و بدون بودجه مرمت و احياء به حال خود رها شده است.
اين فعال ميراث فرهنگي با اشاره به وضعيت بهتر مرمتي خانه ستارخان (سردار ملي) در تبريز که بودجه مرمت دريافت کرد و پس از مرمت کاربري اداري يافته و امکان بازديد عموم گردشگران از آن وجود ندارد افزود: »متاسفانه آثار تاريخي استان آذربايجان شرقي و شهر تبريز آنگونه که شايسته اين آثار است در ايران شناخته نشده است.«به گزارش عصرآذربايجان به نقل از فرارو،گفتني است، خانه تاريخي باقرخان، »سالار ملي«، به همراه 5 اثر تاريخي ديگر در شهر تبريز شامل، مدرسه سميه (کنسولگري سابق آلمان)، خانه ارجمند، حمام نوبهار و خانه اصغرنژاد سال 99 در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيد. اما از آن سال تاکنون هيچ اقدامي براي مرمت و احياي اين خانه تاريخي ارزشمند صورت نگرفته و تنها ويرانه‌اي از مرکز فرماندهي مشروطه خواهان در بافت تاريخي شهر تبريز بر جاي مانده است.