همايش‌هاي ميلياردي بي‌ثمر؛ نماد اسراف در روزگار اصلاح مصرف

در روزگاري که رهبر معظم انقلاب اسلامي با صراحت، اسراف را يکي از خطرناک‌ترين آسيب‌هاي پيش‌روي خانواده‌ها و کشور مي‌دانند و بر ضرورت اصلاح الگوي مصرف تأکيد دارند، سؤال اساسي اينجاست: آيا الگوي هزينه‌کرد در برخي رويدادها، همايش‌ها و کنگره‌هاي پرزرق‌وبرق امروز، با اين هشدار راهبردي هم‌خواني دارد؟حداقل انتظار افکار عمومي از دولت اين است که پيش از هر اقدام ديگري، جلوي برخي ريخت‌وپاش‌هاي چند ميلياردي با برچسب »همايش«، »سمينار«، »کنفرانس سالانه« و عناوين مشابه را بگيرد؛ ريخت‌وپاش‌هايي که سال‌هاست در تمام حوزه‌ها تکرار مي‌شوند: اقتصادي، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و حتي ورزشي؛ و هيچ‌گاه هم کسي پاسخ نداده که اين خرج‌ها دقيقاً چه نسبتي با زندگي واقعي مردم دارند و اين همه همايش و سمينار چه خاصيتي تاکنون براي رفع معضلات کشور داشته است.
آنچه اين روزها در کشور به ويژه تبريز و آذربايجان شرقي در قالب همايش‌هاي پرهزينه و کم‌خروجي رقم مي‌خورد، ضرورت بازخواني جدي مفهوم »اسراف« در مديريت منابع عمومي را دوچندان کرده است. ناراحتي رهبر انقلاب از سمينارها! حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي آذر 1393 در پاسخ به نامه آقاي جهانگيري معاون اول وقت رئيس جمهور، در ارتباط با برگزاري »همايش ملّي ارتقاي سلامت نظام اداري و مقابله با فساد« و درخواست صدور پيام براي اين همايش، مرقومه‌اي را صادر کرده بودند. متن مرقومه رهبر معظم انقلاب توسط معاون اول وقت رئيس جمهور در محل برگزاري اين همايش در سالن اجلاس سران قرائت شد، به شرح زير بود:
بسم الله الرّحمن الرّحيم نفس اهتمام آقايان به امر مبارزه با فساد را تحسين مي‌کنم، لکن اين سمينار و امثال آن بناست چه معجزه‌اي بکند؟ مگر وضعيت براي شما مسئولان سه قوه روشن نيست؟ با توجه به شرايط مناسب و اميدبخشي که از لحاظ همدلي و هماهنگي و همفکري بين مسؤولان امر وجود دارد، چرا اقدام قاطع و اساسي انجام نمي‌گيرد که نتيجه را همه بطور ملموس مشاهده کنند.توقع من از آقايان محترم اين است که چه با سمينار و چه بدون آن، تصميمات قاطع و عملي بدون هرگونه ملاحظه‌اي بگيرند و اجرا کنند. موفق باشند.«
مرقومه مقام معظم رهبري به جهانگيري در آن زمان بسيار براي خيلي ها شگفت آور بود.
رهبري در اين نامه نشان دادند که از همايش و سمينارهاي اين چنيني رضايت ندارند. هشدار صريح رهبر انقلاب درباره اسراف حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي شامگاه پنجشنبه (ششم آذر1404) در سخناني تلويزيوني خطاب به ملت عزيز ايران، بار ديگر بر پرهيز از اسراف در همه زمينه‌ها از جمله نان، گاز، بنزين و اقلام خوراکي را به‌عنوان توصيه سوم خود مطرح کردند و فرمودند: اسراف از مهم‌ترين خطرها و ضررها براي خانواده‌ها و کشور است و اگر اين حجم از اسراف وجود نداشته باشد، بدون ترديد اوضاع کشور بسيار بهتر خواهد شد.
همايش‌سازي به جاي عمل؛ تبريز در گرداب هزينه‌هاي بي‌ثمر
اين روزها در آذربايجان‌شرقي، به‌ويژه شهر تبريز، موجي از همايش‌ها، کنگره‌ها و رويدادهاي پرهزينه با عناوين بين‌المللي—برگزار مي‌شود؛ برنامه‌هايي که هزينه‌هاي ميليارد توماني با وجود مشکلات مردم در حوزه‌هاي مختلف دارند، اما خروجي مشخص و ملموسي براي مردم ندارند.
کنگره شهريار؛ صندلي‌هايي که با »امتياز« پر شد
در کنگره بين‌المللي بزرگداشت استاد شهريار که در شهريورماه برگزار شد، برگزارکنندگان حتي براي پر کردن تالار وحدت دانشگاه تبريز و تالار خاوران، دست به دامان معلمان تازه‌استخدام آموزش‌وپرورش شدند و به آن‌ها اعلام شد که حضور در اين کنگره به‌عنوان امتياز و نمره لحاظ مي‌شود؛ اقدامي که بيش از آنکه فرهنگي باشد، شائبه »آمارسازي« را تقويت کرد. همايش‌هاي تکراري درياچه اروميه با حضار ثابت و بي‌نتيجه
ده‌ها همايش با عناوين مختلف درباره احياي درياچه اروميه برگزار شده است؛با سخنرانان ثابت، حضار تکراري و سازمان‌هاي مشابه و بي نتيجه، اما همچنان بدون آنکه يک اقدام عملي اثرگذار و پايدار براي احياي واقعي درياچه در زندگي مردم ديده شود. بيست و نهمين همايش توسعه صادرات غيرنفتي؛ 29 دوره همايش؛ نتيجه؟
بيست‌ونهمين دوره همايش ملي توسعه صادرات غيرنفتي در تبريز، تنها در نيم‌روز و صرفاً در حد سخنراني، نشستن و برخاستن برگزار شد؛ در حالي که اگر در 28 دوره گذشته، هر سال فقط يک مشکل واقعي حل مي‌شد، امروز اساساً نيازي به برگزاري اين همايش‌ها نبود.
»شهر سبز، دانشگاه سبز«؛ شعارهاي سبز، خروجي خاکستري
کنگره بين‌المللي زيست‌محيطي »شهر سبز، دانشگاه سبز« با مشارکت شهرداري و دانشگاه تبريز برگزار شد؛ اما تجربه سال‌هاي گذشته نشان داده اين قبيل رويدادها بيشتر به نشست، سخنراني و صدور چند بيانيه ختم مي‌شوند و کمتر به پروژه‌هاي عملياتي و اثرگذار در متن زندگي شهروندان تبديل شده‌اند.
»اتفاق« ميلياردي؛ جشنواره‌اي به نام جوانان، به کام برخي خاص‌ها؟
جشنواره ملي »اتفاق« از با حضور حدود هزار و پانصد نفر به ميزباني تبريز برگزار شد؛ رويدادي که در ظاهر با نام جوانان گره خورده، اما در عمل، هزينه‌هاي ميلياردي آن، صداي بسياري از دغدغه‌مندان، فعالان فرهنگي و حتي افکار عمومي را درآورده است.آنچه امروز محل پرسش جدي است، اين‌که سهم واقعي جوانان از اين جشنواره چيست؟ و چرا بار ديگر، برخي افراد و شرکت‌هاي خاص در حاشيه چنين رويدادهايي به اصلي‌ترين بهره‌برداران تبديل مي‌شوند؟جشنواره‌اي که مي‌توانست با همين هزينه، به ده‌ها طرح اشتغال‌زا، کارگاه مهارت‌آموزي و حمايت مستقيم از جوانان ختم شود، حالا در معرض اين سؤال جدي قرار گرفته است که: »اتفاق« براي چه کساني رخ مي‌دهد؛ جوانان يا حلقه‌هاي خاص؟و همايش‌هاي مختلفي که به شکل استاني و ملي هر روز در سطح کشور برگزار مي‌شود.
رويدادتراشي به جاي حل مسأله
امروز، با وجود همه اين تجربيات ناموفق، همچنان رويدادتراشي، کنگره‌سازي و نشست‌سازي ادامه دارد؛ آن هم با پيوست‌هاي پرطمطراق علمي، تخصصي و فناورانه، اما بدون آنکه خروجي ملموس، پروژه مشخص يا تأثير واقعي در زندگي مردم تبريز ديده شود.
اسراف رسمي؛ وقتي مسؤولان براي هم سخنراني مي‌کنند حاصل اين کنگره‌ها و همايش‌ها چيست؟جز آن‌که مسؤولان در شهرهاي مختلف کنار هم مي‌نشينند، براي هم سخنراني مي‌کنند، همه دردها را مي‌دانند، همه تصميم‌گير هستند، اما در نهايت نتيجه‌اي جز هزينه‌هاي ميلياردي براي بيت‌المال و عايدي نزديک به صفر براي مردم باقي نمي‌ماند.در روزگاري که رهبر انقلاب صريحاً اسراف را يکي از خطرناک‌ترين آسيب‌هاي کشور مي‌دانند، آيا ادامه اين همايش‌هاي پرهزينه و کم‌خروجي مصداق روشن اسراف نيست؟ و آيا وقت آن نرسيده که »اقدام« جايگزين »سخنراني« شود؟
امروز که کشور بيش از هر زمان ديگر به مديريت دقيق منابع، کارآمدي تصميم‌ها و تبديل حرف به عمل نياز دارد، نمي‌توان از کنار هزينه‌هاي ميلياردي همايش‌ها، کنگره‌ها و جشنواره‌هاي کم‌خروجي به‌سادگي عبور کرد.هشدار صريح رهبر معظم انقلاب درباره خطر بزرگ اسراف، تنها يک توصيه اخلاقي نيست؛ بلکه نقشه راهي براي اصلاح شيوه حکمراني در اقتصاد، فرهنگ و مديريت عمومي است.
بودجه مردم کجا مي‌رود؟ همايش‌هاي پرخرج و خروجي صفر
اين سؤال روي ميز دولت است: چطور ممکن است براي يک همايش غيرحياتي، چند ده ميليارد تومان در شرايط تنگناي معيشتي مردم هزينه شود، اما براي کوچک‌ترين حمايت معيشتي، بحث از کمبود منابع و لزوم بررسي چندماهه مطرح مي‌شود؟ چرا بايد بودجه‌اي که مي‌تواند خرج مسائل رفع مشکلات شهري، بيمه درمان، مسکن يا حمايت از اقشار آسيب‌پذير شود، به جيب کساني برود که سال‌ها از عنوان مهمايش« براي گردش مالي خودشان استفاده کرده‌اند؟در نقطه‌اي که دولت مدعي آغاز دوره شفافيت و مقابله با هزينه‌هاي زائد است، افکار عمومي انتظار دارد پيش از هر چيز پاسخ دهد اين همايش‌ها دقيقاً چه آورده‌اي براي مردم دارند که ارزش »ده‌ها ميليارد تومان« هزينه از بيت‌المال را داشته باشد؟ و مهم‌تر اينکه چرا هيچ نهاد نظارتي تاکنون درباره اين سازوکار‌هاي بي‌صدا توضيح نداده است؟اگر اصلاح قرار است از جايي آغاز شود، همين‌جاست؛ از بستن اين شبکه‌هاي پرهزينه که سال‌ها زير سايه عنوان «همايش» از بودجه عمومي ارتزاق کرده‌اند، بي‌آنکه خروجي‌اي به زندگي مردم اضافه کنند.
به گزارش عصر آذربايجان به نقل از فارس،اين داستانِ آشناست؛ داستاني که سال‌هاست در همه حوزه‌ها تکرار مي‌شود. همايش‌هاي پرخرج، فاصله‌هاي عميق ميان حرف‌هاي روي سن و واقعيت جامعه، قرارداد‌هاي بي‌صدا، هزينه‌هايي که کسي پاسخ‌شان را نمي‌دهد، و نتيجه‌اي که روي زندگي مردم صفر است.